En Demo editorial |
Uns tempos
confusos, un sórdido microcosmos, un guión turbio e un debuxo sucio... velaí as
catro columnas sobre as que Manolo López Poy e Miguel Fernández constrúen unha
obra excepcional, un relato terrible e denso no que non sobra nin falta nada.
Na páxina
sete, evócasenos o cometa Halley, cunha cita de Luis I de Aquitania: “... un
fenómeno sempre funesto e de tristes presaxios.”
Antes
presentáransenos os catro personaxes centrais da obra arredor dunha partida de
tute e unha foto da infancia. Primeiro brinde polos autores: pouco
máis dos catro primeiros cadriños e xa case nos queda perfilado o
substancial dos seus caracteres e das relacións entre eles.
Entre a
páxina oito e vinte, asistimos a un dos grandes momentos da nosa BD: Ramiro, o miñaxoia
do grupo, inicia –encetado pola morte en forma de dúas balas na cabeza- unha
carreira a ningures na procura do desquite polo asoballamento e pola frustración que
fora acumulando durante toda a vida. Case sen palabras, temperando o debuxo
dunha acción frenética e da caracterización psicolóxica do personaxe, o relato introdúcenos
(practicamente arrastrándonos), por un lado, á espiral de sangue e morte que aí
se abre e, por outro, aos flashback que nos van enredando na arañeira letal que os personaxes foron tecendo desde a infancia ata uns momentos antes do
desenlace.
Despois
dese prodixio técnico e argumental, só quedaría esperar que a obra mantivese o
mesmo nivel. Non sei se o supera, pero seguro que o mantén. É máis, esa ducia
de páxinas excepcionais cobran un novo valor ao comprobarmos que toda a rica
trama de artificios narrativos e
gráficos están aí enunciados.
O ritmo
cambaleante de Ramiro, ferido de morte, trázanos o propio ritmo da novela: un
ritmo convulso e atafegado, tanto temporal (as analepses e prolepses son frecuentes),
como espacialmente (os constantes cambios de espazo acompáñense adoito de
pequenas chiscadelas gráficas ou
lingüísticas, a modo de transición). Tiña que facerse así e así se fai: o ritmo
da novela é o ritmo vital dos seus personaxes, das súas biografías torturadas,
das súas tortuosas relacións, das súas psiques atravesadas. Ese é o núcleo da
novela. A corrupción, o narcotráfico, a constante agresividade verbal ou a
violencia sexual, son o pano de fondo, o atrezzo, que se limita a acompañar as
tensións interiores dos individuos e do pequeno grupo protagonista.
A acción
non dá tregua, o tratamento non fai concesións. É posible que os únicos
momentos de relax nolos proporcionen (aos que no 1986 andabamos por aí) as
abundantes referencias ao tempo da historia: Luís Mariñas informa da sonda
espacial Giotto (p.21), a TVG das recepcións de Albor ou do referendo sobre a
OTAN (p. 49), múltiples detalles gráficos (obxectos, planos, paisaxes rurais ou
vilegas) que cómpre observar en pormenor tamén nos van informando e
ambientando ...
Os retallos de historia reforzan o relato e apuntalan a súa verosimilitude. A simbiose entre historia e ficción logra un dos seus mellores momentos nas páxinas 76-77: a plana enteira, un cadáver boca abaixo e, ao lado, a manifestación en defensa do sector lácteo e o non á “cuota” empresarial. Mandámoslle outro brinde? (Acabariamos bébedos-Sue-Ellen) Estes autores si que saben desasosegar!
Ao final, a
imaxe do Halley e outra cita: “sabres, espadas, cabezas, cortadas con cabelos e
barbas erizadas, brillando entre un resplandor de sangue, amarelo ou lívido...”
Flavio Xosefo.
Os brillos e o sangue do relato de López Poy e Miguel Fernández son en branco e negro, pero son igual de rutilantes e igual de destrutivos: a súa é unha historia prodixiosa para proclamar a imposibilidade da inocencia.
Máis referencias na Marela B.D.