LerENvenres (II): "A Arrasadeira", de Blanco Amor

No ano 65, a editorial Galaxia publicou esta pequena escolma de contos na que aparecen mostras de Castelao, Otero Pedrayo, Dieste, Blanco Amor, Fole e Cunqueiro; as ilustracións (portada, dentro e contra) son de Xohán Ledo (a quen, por certo, a editorial homenaxeu hai dous anos como merecía).

Comprou, supoño que sería el, meu pai o libro antes de que eu nacera. Unha vez nacido, aínda pasarían, supoño tamén, como uns dez anos ata que de bico nos pés sobre un taburete habería de descubrir o que agochaban as portas de arriba duns, entón, inmensos armarios-cama de cor vermella.

Había alí un ordenado caos, resto dunha vella mudanza, de moitos libros; case todos de miña nai, que para iso é de ciencias: novelas e máis novelas (vexo agora, diante de min, cousas de Somerset Maugham, Lo que el viento se llevó, Anna Karenina...) e, incluso, libros nunha lingua certamente estraña...

O que le, le de todo. E todo foi sendo lido, sen prexuízos de xénero, orixe, condición, tamaño ou lingua. Ler de todo. Cicais só un rapaz pode facer tal cousa.

E alí apareceu de súpeto, a carón de algo de Cunqueiro, Castelao, Curros, Rosalía, este libriño de letra grande e historias interesantes. Castelao (o cicais de antes aprendino del), falaba dos rezos dunha muller polos afogados no mar; Pedrayo, da custión entre o Bicho e o siñor Estebo dos Inxertes; Dieste contaba un conto de Reis; Fole falaba de lobos, para que vexásemos como traballan os lobos á xente; e Cunqueiro, do reló de area que Merlín amañou para don Felices. Estaban ben.

Pero ben, ben, ben, estaba o conto de Blanco Amor, "A Arrasadeira". E estábao porque fixo comigo o que moitos din que fai a literatura: facer vivir outras vidas, secretamente desexadas aínda que racionalmente rexeitadas. Recordo perfectamente o proxectar as personaxes sobre min mesmo e algúns dos meus compañeiros do colexio, e sentir as sensacións de Toniño de Cobas, as súas mesmas ansias de facer o que eles facían, e a frustración de nen sequera poder contar coa sua amizade para, polo menos, chegar a vivir dos seus contos o que eles vivían na realidade. E aínda que nunca cheguei a facer o que Toniño chegou a facer, quedei contento co remate do libro; aí cando un home con carabina, referíndose aos rapaces, di eso de tan bós son uns como os outros. Pensei entón, como penso agora, que se non ía, ou vou, ás arrasadeiras é, sinxelamente, porque non quero. Porque, como diría o outro, that's the question.

C.M.