Una recomendación: "La noche de los tiempos", de Antonio Muñoz Molina

-->

Esta es una novela muy bien escrita. Ese es su primer y más evidente valor, y no precisamente el más pequeño: gracias a ello, y a su excepcional inteligencia literaria, el autor ha podido contar en casi mil páginas una historia de elevadísima complejidad estructural y temática sin que el lector sufra por ello.

La noche de los tiempos es una novela sobre el ser humano, como lo son todas las grandes novelas. Sitúa a su protagonista en un momento histórico muy concreto (1936, en el mismísimo arranque salvaje de la Guerra civil española), nos lo perfila atrapado en las convenciones sociales, culturales e ideológicas de su tiempo, y nos lo va llevando por los caminos de la rebelión callada contra todo eso, tras liarlo con una joven estadounidense que lo saca de su letargo.

Hay violencia, ideología, amor, sexo, adulterio, sentimiento, contradicciones, cobardía, emoción, tristeza, memoria, melancolía, frustración, rencor, odio, felicidad..., por eso digo que es una novela sobre el ser humano. Muñoz Molina nos lo describe exhaustivamente, hasta que finalmente nos lo deja a solas, aislado del mundo, en silencio, a medio camino entre la vigilia y el sueño, mil páginas después, apenas con un amor recién recobrado, como si quisiese decirnos que eso es, precisa y simplemente, un hombre.

Es una novela excepcional que todo aficionado a la buena literatura debería leer.

LerENvenres (IV): "Solaris", de Stanislaw Lem

 
Son lector constante de Ciencia Ficción, pero debo ser mal lector. Non me preocupa, nin nunca me preocupou, a “verdade científica” que poida xacer nos textos. O meu interese é, e sempre foi, a “verdade literaria”, a “marabilla” con que se constrúe o relato: esa que me leva a mundos imprevistos e me pon as neuronas a cen. Si, gústanme os  libros que me deixan exhausto a por de facer do meu cranio unha maraca. 

Entre eles, Solaris ocupa un posto central. En Solaris, parecíame fascinante que houbese dous soles. Vistes cousa como ela? Pois resulta que é algo ben común, que Don Ramón Aller foi un pioneiro -entre nós- no estudo das estrelas dobres, que o Observatorio de Santiago mantén esa liña de investigación case como unha especialidade e que o profesor Docobo preside, desde o verán, a Comisión 26 (estrelas dobres e múltiples) da Unión Astronómica Internacional. E eu que pensaba que todo fora unha ocorrencia do señor Stanislaw Lem! 

Vaia, que remata o Ano da Astronomía, que remata o “noso” ano de Don Ramón e que, unha vez máis, os camiños me levan ao “meu sempre” Solaris. Lembrades a Prometeo? 

Prometeo rouboulle o lume aos deuses. Prometeo é o nome da nave que leva a Kris Kelvin a Solaris, o planeta que reclama a atención e a dedicación dos curiosos, os iniciados e os sabios da Terra. Solaris gravita arredor de dous soles, un vermello e outro azul. Esa peculiaridade non abondaría para significar a Solaris entre os millóns e millóns de planetas espallados polo universo. O que converte a Solaris nun planeta senlleiro é o seu Océano, o seu único habitante. 

Kelvin desembarca na estación Solaris e -contra todo costume e toda regra de cortesía- ningún dos seus residentes acode a recibilo: Gibarian acaba de se suicidar, Snaut vive nunha cápsula de terror, Sartorius é un anacoreta pechado no seu laboratorio. 

Postas así as cousas, Kelvin debe conformarse con dúas únicas compañías: os contraditorios textos sobre a natureza do Océano e a súa muller, morta anos antes. 

Trátase, pois, dun mundo de fantasmas de diverso tipo no que o único real é o Océano. A partir de aí, o reto de Kris Kelvin é entender que é ese Océano, un ser que non pode ser equiparado con ningún da Terra, nin pode ser comprendido desde os parámetros da intelixencia e a experiencia humanas. Nin a razón, nin a investigación científica, nin a especulación filosófica son quen de abarcar a realidade do habitante único de Solaris.

M.P. 

Hijas e hijos de la violencia de género

Hemos encontrado en la página de la ONG Save the Children un vídeo en donde se escuchan en primera persona los testimonios de madres y niños víctimas de la violencia de género: una realidad que afecta a 800.000 niños en España, 200.000 de los cuales son hijos de mujeres que han recibido órdenes de protección. Queríamos añadir algún comentario, pero, ante ciertas realidades, da como pudor querer decir algo que, irremediablemente, resulta insuficiente para expresar una valoración de lo que uno se imagina a través de esas voces.

El vídeo es el siguiente:

Máis TrICpalladas…: "Guía de uso da biblioteca"

-->

Esta foto de Manuel Balea leva acompañándonos varios cursos. É unha declaración de intencións.

Así e todo, debo aceptar que, no fondo, ese obxecto de brillo metálico que altera a paz dos libros prodúceme algo de desasosego. Que lle queredes? Aínda que son varios os compañeiros que me van medicando a tecnofobia, estou resignado a que nunca a vencerei completamente.

Como comentou Carlos na anterior entrada, parece que a páxina web vai por riba. Balea púxose ao mando e ándanos aprendendo e chuzando para que subamos (subir?! Manda truco na Habana! Pero subir a onde, oh!) cousas. O caso é que por causa diso, aquí me tedes “subindo”, e despois de tanto tempo alindando as marelas, e afalándolles, e afincándolle, e tornando delas (estes si que son verbos de xente!), ben o vistes “subinas”.

Pois agora tamén ando tratando de “subir” unha unidade didáctica de formación documental e, malia non o lograr de todo (seica teño “arquivos corruptos”, que xa era o que me faltaba!), algo conseguín.

Non sei se andades por aí (non sei se “arriba” ou “abaixo”... co ben que se está “á beira”!) algún ou algunha dos que me tedes pedido a “Guía de uso da biblioteca” ou a unidadiña didáctica “O título que buscas”, pero se estades, premede e baixarán:  

Guía de uso.

"O título que buscas". Fichas.

Cómo es nuestra Biblioteca: planos e imágenes

Ahora que andamos construyendo una página web del Centro como es debido, y debida a los demás y a nosotros mismos, estamos todos aportando material. La Biblioteca también. En el apartado de espacios y equipamiento, habíamos colocado ya un vídeo hecho con unas pocas imágenes. Pero resulta que el jefe ha aprendido a manejar el Fotos narradas y ha considerado que el producto salido de sus sabias y hábiles manos, un no sé qué de unas transiciones y unos planos..., estaba más logrado que el susodicho vídeo. Como siempre tiene razón, esta vez también la tiene. Así que, al tiempo que colgamos el nuevo vídeo en la página web, lo dejamos aquí, que es una deuda que teníamos con nuestros visitantes, el ofrecerles una imagen de nuestra Biblioteca, esa que tantas reformas ha sufrido, y lo que te rondaré morena..., porque ese es el destino de todo lo que tiene que ver con los libros: mejorar, expandirse, crecer, multiplicarse. Como las personas.

Encontro con... Carlos Ruíz Miguel

-->

Este mércores, visítanos o catedrático de dereito constitucional, Carlos Ruíz Miguel.

Estará no Salón de Actos, ás 12.

Asiduo traballador en favor dos dereitos humanos e da sensibilización da problemática saharauí, desenvolverá o tema: Dereitos Humanos e autodeterminación: Kosovo, o Sahara...

Na Rede, poderedes atopar varias das súas publicacións. Entre eles a imprescindíbel: Una documentación esencial para conocer el Sahara Occidental. Así como as súas actualizacións.

A exposición está especialmente indicada para o alumnado de Ética e Filosofía do dereito, pero a entrada é libre, trátese ou non de alumnado do centro.

LerENvenres (III; aínda que sexa domingo...): "Merlín e familia"

Que podes atopar no Merlín? Historias breves e completas pois cada capítulo resolve un caso especial.
   

Con que personaxes? Co paxe de Merlín  que relata en primeira persoa. Co mago Merlín poñendo en práctica os seus poderes. Con amigos, familiares e criados do mago. Con todos os múltiples coñecidos que acoden ao mago con diferentes mandados.

Que ambientes recrea? Hai mestura de aire popular rural con situacións refinadas onde poden intervir forzas do aquén e do alén.

Que me pode engaiolar? A fantasía enorme de Cunqueio. A fina ironía en moitas ocasións. A unión de lendas e mitos populares e cultos. As recreacións históricas . O desenvolvemento sabio das tramas e das liñas argumentais.

Con que é comparable? Con personaxes e situacións que están moi próximos a películas como " O Señor dos Aneis" ou videoxogos de ambiente máxico, gótico, medievalizante...
   

Que pode aportarme na miña vida de velocidade e inmediatez? Pode levarte a ambientes recreados con especial agarimo por un galego de mediados do século XX. Pode serenar o teu espírito ou alimentalo con contos breves, onde a inspiración e o bo dicir contan moito. Pode reconciliarte co ambiente natural e máxico da Galiza pensada e ensoñada.

V. T.

Todas as Marelas

Aínda non pasaron nin catro anos desde que apareceu a primeira Marela Tarabela (a orixinal, a impresa)  e parecen catro séculos.

A Marela obedecía ao proxecto de transformación dunha biblioteca pasiva a unha biblioteca activa. Nese sentido, cumpriu, para nós, un papel moi importante: serviu para facer visible a Biblioteca ante a comunidade docente e tamén para que nós, o Equipo de Apoio, puideramos ver o noso traballo.

Foron catro anos densos, moi densos, a por de información, formación e ferramentas que fomos descubrindo. Catro anos, catro séculos! Con todo, a Marela segue aí. Os seus obxectivos non son os mesmos que definiramos ao principio, pero segue sendo un soporte que a Biblioteca pon a disposición de quen queira utilizalo. Aí segue sendo, tamén, o símbolo dun cambio que un día quixemos dar.

Comprácenos, pois, poñela a disposición de quen queira. Aquí a está.

E agora, o meu... (Made in Galiza, de Séchu Sende)

O libro "Made in Galiza" consta dunha serie de relatos breves; en todos eles temos como tema principal a nosa lingua e o uso desta. Podemos ver que se está producindo un desuso do galego, por exemplo hai pais que falan o galego pero pola contra ensínanlles castelán aos seus fillos. A que se debe isto? A ideoloxía das novas xeracións que consideran o galego como unha lingua inferior.

Gustoume moito este libro porque fainos reflexionar sobre a nosa lingua e a súa situación: queremos que nun futuro o galego non exista? ¿Que sexa unha das moitas linguas mortas que existen? Entón, temos que reaccionar e non permitir que isto suceda.

Verónica Ledo Lançao

O meu comentario sobre "Made in Galiza"

Neste libro o autor case en todos os contos defende a nosa lingua. Desde o meu punto de vista foi un libro fácil de ler, entretido e moi bonito. No fondo, este libro tamén serve para dármonos conta do que a nosa lingua sufriu e segue sufrindo polos prexuízos que existen na xente; por exemplo, no conto no que fala do botellón móstranos o diferente tipo de pensamentos sobre a lingua: por un lado, están os que a defenden como algo seu; por outro, os que pasan do tema e, por último, e como non, os que aínda pensan que o galego é unha lingua inferior ás outras.

Á parte do tema da lingua, o autor fala doutras cousas e xoga co imposible, como no conto dos dous anciáns que falan e no que un lle di ao outro que vén dun país que non existe e a señora lle responde que ela volve á terra que sempre quixo volver. Neste conto tamén fai referencia á morriña por parte da señora.

Gustoume o libro xa que é unha maneira divertida de poder ver a importancia da nosa lingua e, incluso, da nosa paisaxe e grazas a el deime de conta de moitos desprezos que lle facemos á nosa lingua e que, como non, todos deberiamos corrixir.

Mª Teresa Lorenzo Gil

Comentario sobre "Made in Galiza"

Made in Galiza é un libro de relatos breves no cal o autor, Séchu Sende, trata os problemas da lingua galega con moita retranca e humor, como, por exemplo, no conto "Estudo sociolingüístico sobre a mocidade baixo os efectos da droga", onde clasifica cun toque de humor os adolescentes segundo o seu grao de compromiso coa lingua galega, reflectindo á vez os problemas entre galego e castelán nestas idades.

O autor fainos cavilar e formularnos preguntas, situacións, etc. das que non nos decatamos na vida cotiá; así, no relato "Madrith" sitúanos no suposto de que en España se deixase de falar o castelán, que fose substituído por outro idioma e que estivese mal visto falar a lingua castelán. Con isto trata de presentarnos a situación actual de Galiza facendo que nos choque, cousa que na vida real non nos formulamos.

Tamén nos amosa como o galego é símbolo de identidade de todos os que vivimos nesta terra; así, no conto "Unha imaxe vale máis" ensínanos como a lingua galega, simbolizada no conto co álbum de fotos, vale máis que calquera ben material, xa que a lingua é un vínculo co noso pasado.

Por todo isto, o libro gustoume, xa que se fai ameno de ler debido a súa estrutura en breves relatos e pola súa retranca.

Pablo Zobra

Podedes ver aquí o encontro que mantivemos con Séchu Sende a propósito deste libro.

LerENvenres (II): "A Arrasadeira", de Blanco Amor

No ano 65, a editorial Galaxia publicou esta pequena escolma de contos na que aparecen mostras de Castelao, Otero Pedrayo, Dieste, Blanco Amor, Fole e Cunqueiro; as ilustracións (portada, dentro e contra) son de Xohán Ledo (a quen, por certo, a editorial homenaxeu hai dous anos como merecía).

Comprou, supoño que sería el, meu pai o libro antes de que eu nacera. Unha vez nacido, aínda pasarían, supoño tamén, como uns dez anos ata que de bico nos pés sobre un taburete habería de descubrir o que agochaban as portas de arriba duns, entón, inmensos armarios-cama de cor vermella.

Había alí un ordenado caos, resto dunha vella mudanza, de moitos libros; case todos de miña nai, que para iso é de ciencias: novelas e máis novelas (vexo agora, diante de min, cousas de Somerset Maugham, Lo que el viento se llevó, Anna Karenina...) e, incluso, libros nunha lingua certamente estraña...

O que le, le de todo. E todo foi sendo lido, sen prexuízos de xénero, orixe, condición, tamaño ou lingua. Ler de todo. Cicais só un rapaz pode facer tal cousa.

E alí apareceu de súpeto, a carón de algo de Cunqueiro, Castelao, Curros, Rosalía, este libriño de letra grande e historias interesantes. Castelao (o cicais de antes aprendino del), falaba dos rezos dunha muller polos afogados no mar; Pedrayo, da custión entre o Bicho e o siñor Estebo dos Inxertes; Dieste contaba un conto de Reis; Fole falaba de lobos, para que vexásemos como traballan os lobos á xente; e Cunqueiro, do reló de area que Merlín amañou para don Felices. Estaban ben.

Pero ben, ben, ben, estaba o conto de Blanco Amor, "A Arrasadeira". E estábao porque fixo comigo o que moitos din que fai a literatura: facer vivir outras vidas, secretamente desexadas aínda que racionalmente rexeitadas. Recordo perfectamente o proxectar as personaxes sobre min mesmo e algúns dos meus compañeiros do colexio, e sentir as sensacións de Toniño de Cobas, as súas mesmas ansias de facer o que eles facían, e a frustración de nen sequera poder contar coa sua amizade para, polo menos, chegar a vivir dos seus contos o que eles vivían na realidade. E aínda que nunca cheguei a facer o que Toniño chegou a facer, quedei contento co remate do libro; aí cando un home con carabina, referíndose aos rapaces, di eso de tan bós son uns como os outros. Pensei entón, como penso agora, que se non ía, ou vou, ás arrasadeiras é, sinxelamente, porque non quero. Porque, como diría o outro, that's the question.

C.M.