Una recomendación: "La noche de los tiempos", de Antonio Muñoz Molina

-->

Esta es una novela muy bien escrita. Ese es su primer y más evidente valor, y no precisamente el más pequeño: gracias a ello, y a su excepcional inteligencia literaria, el autor ha podido contar en casi mil páginas una historia de elevadísima complejidad estructural y temática sin que el lector sufra por ello.

La noche de los tiempos es una novela sobre el ser humano, como lo son todas las grandes novelas. Sitúa a su protagonista en un momento histórico muy concreto (1936, en el mismísimo arranque salvaje de la Guerra civil española), nos lo perfila atrapado en las convenciones sociales, culturales e ideológicas de su tiempo, y nos lo va llevando por los caminos de la rebelión callada contra todo eso, tras liarlo con una joven estadounidense que lo saca de su letargo.

Hay violencia, ideología, amor, sexo, adulterio, sentimiento, contradicciones, cobardía, emoción, tristeza, memoria, melancolía, frustración, rencor, odio, felicidad..., por eso digo que es una novela sobre el ser humano. Muñoz Molina nos lo describe exhaustivamente, hasta que finalmente nos lo deja a solas, aislado del mundo, en silencio, a medio camino entre la vigilia y el sueño, mil páginas después, apenas con un amor recién recobrado, como si quisiese decirnos que eso es, precisa y simplemente, un hombre.

Es una novela excepcional que todo aficionado a la buena literatura debería leer.

LerENvenres (IV): "Solaris", de Stanislaw Lem

 
Son lector constante de Ciencia Ficción, pero debo ser mal lector. Non me preocupa, nin nunca me preocupou, a “verdade científica” que poida xacer nos textos. O meu interese é, e sempre foi, a “verdade literaria”, a “marabilla” con que se constrúe o relato: esa que me leva a mundos imprevistos e me pon as neuronas a cen. Si, gústanme os  libros que me deixan exhausto a por de facer do meu cranio unha maraca. 

Entre eles, Solaris ocupa un posto central. En Solaris, parecíame fascinante que houbese dous soles. Vistes cousa como ela? Pois resulta que é algo ben común, que Don Ramón Aller foi un pioneiro -entre nós- no estudo das estrelas dobres, que o Observatorio de Santiago mantén esa liña de investigación case como unha especialidade e que o profesor Docobo preside, desde o verán, a Comisión 26 (estrelas dobres e múltiples) da Unión Astronómica Internacional. E eu que pensaba que todo fora unha ocorrencia do señor Stanislaw Lem! 

Vaia, que remata o Ano da Astronomía, que remata o “noso” ano de Don Ramón e que, unha vez máis, os camiños me levan ao “meu sempre” Solaris. Lembrades a Prometeo? 

Prometeo rouboulle o lume aos deuses. Prometeo é o nome da nave que leva a Kris Kelvin a Solaris, o planeta que reclama a atención e a dedicación dos curiosos, os iniciados e os sabios da Terra. Solaris gravita arredor de dous soles, un vermello e outro azul. Esa peculiaridade non abondaría para significar a Solaris entre os millóns e millóns de planetas espallados polo universo. O que converte a Solaris nun planeta senlleiro é o seu Océano, o seu único habitante. 

Kelvin desembarca na estación Solaris e -contra todo costume e toda regra de cortesía- ningún dos seus residentes acode a recibilo: Gibarian acaba de se suicidar, Snaut vive nunha cápsula de terror, Sartorius é un anacoreta pechado no seu laboratorio. 

Postas así as cousas, Kelvin debe conformarse con dúas únicas compañías: os contraditorios textos sobre a natureza do Océano e a súa muller, morta anos antes. 

Trátase, pois, dun mundo de fantasmas de diverso tipo no que o único real é o Océano. A partir de aí, o reto de Kris Kelvin é entender que é ese Océano, un ser que non pode ser equiparado con ningún da Terra, nin pode ser comprendido desde os parámetros da intelixencia e a experiencia humanas. Nin a razón, nin a investigación científica, nin a especulación filosófica son quen de abarcar a realidade do habitante único de Solaris.

M.P. 

Hijas e hijos de la violencia de género

Hemos encontrado en la página de la ONG Save the Children un vídeo en donde se escuchan en primera persona los testimonios de madres y niños víctimas de la violencia de género: una realidad que afecta a 800.000 niños en España, 200.000 de los cuales son hijos de mujeres que han recibido órdenes de protección. Queríamos añadir algún comentario, pero, ante ciertas realidades, da como pudor querer decir algo que, irremediablemente, resulta insuficiente para expresar una valoración de lo que uno se imagina a través de esas voces.

El vídeo es el siguiente:

Máis TrICpalladas…: "Guía de uso da biblioteca"

-->

Esta foto de Manuel Balea leva acompañándonos varios cursos. É unha declaración de intencións.

Así e todo, debo aceptar que, no fondo, ese obxecto de brillo metálico que altera a paz dos libros prodúceme algo de desasosego. Que lle queredes? Aínda que son varios os compañeiros que me van medicando a tecnofobia, estou resignado a que nunca a vencerei completamente.

Como comentou Carlos na anterior entrada, parece que a páxina web vai por riba. Balea púxose ao mando e ándanos aprendendo e chuzando para que subamos (subir?! Manda truco na Habana! Pero subir a onde, oh!) cousas. O caso é que por causa diso, aquí me tedes “subindo”, e despois de tanto tempo alindando as marelas, e afalándolles, e afincándolle, e tornando delas (estes si que son verbos de xente!), ben o vistes “subinas”.

Pois agora tamén ando tratando de “subir” unha unidade didáctica de formación documental e, malia non o lograr de todo (seica teño “arquivos corruptos”, que xa era o que me faltaba!), algo conseguín.

Non sei se andades por aí (non sei se “arriba” ou “abaixo”... co ben que se está “á beira”!) algún ou algunha dos que me tedes pedido a “Guía de uso da biblioteca” ou a unidadiña didáctica “O título que buscas”, pero se estades, premede e baixarán:  

Guía de uso.

"O título que buscas". Fichas.

Cómo es nuestra Biblioteca: planos e imágenes

Ahora que andamos construyendo una página web del Centro como es debido, y debida a los demás y a nosotros mismos, estamos todos aportando material. La Biblioteca también. En el apartado de espacios y equipamiento, habíamos colocado ya un vídeo hecho con unas pocas imágenes. Pero resulta que el jefe ha aprendido a manejar el Fotos narradas y ha considerado que el producto salido de sus sabias y hábiles manos, un no sé qué de unas transiciones y unos planos..., estaba más logrado que el susodicho vídeo. Como siempre tiene razón, esta vez también la tiene. Así que, al tiempo que colgamos el nuevo vídeo en la página web, lo dejamos aquí, que es una deuda que teníamos con nuestros visitantes, el ofrecerles una imagen de nuestra Biblioteca, esa que tantas reformas ha sufrido, y lo que te rondaré morena..., porque ese es el destino de todo lo que tiene que ver con los libros: mejorar, expandirse, crecer, multiplicarse. Como las personas.

Encontro con... Carlos Ruíz Miguel

-->

Este mércores, visítanos o catedrático de dereito constitucional, Carlos Ruíz Miguel.

Estará no Salón de Actos, ás 12.

Asiduo traballador en favor dos dereitos humanos e da sensibilización da problemática saharauí, desenvolverá o tema: Dereitos Humanos e autodeterminación: Kosovo, o Sahara...

Na Rede, poderedes atopar varias das súas publicacións. Entre eles a imprescindíbel: Una documentación esencial para conocer el Sahara Occidental. Así como as súas actualizacións.

A exposición está especialmente indicada para o alumnado de Ética e Filosofía do dereito, pero a entrada é libre, trátese ou non de alumnado do centro.

LerENvenres (III; aínda que sexa domingo...): "Merlín e familia"

Que podes atopar no Merlín? Historias breves e completas pois cada capítulo resolve un caso especial.
   

Con que personaxes? Co paxe de Merlín  que relata en primeira persoa. Co mago Merlín poñendo en práctica os seus poderes. Con amigos, familiares e criados do mago. Con todos os múltiples coñecidos que acoden ao mago con diferentes mandados.

Que ambientes recrea? Hai mestura de aire popular rural con situacións refinadas onde poden intervir forzas do aquén e do alén.

Que me pode engaiolar? A fantasía enorme de Cunqueio. A fina ironía en moitas ocasións. A unión de lendas e mitos populares e cultos. As recreacións históricas . O desenvolvemento sabio das tramas e das liñas argumentais.

Con que é comparable? Con personaxes e situacións que están moi próximos a películas como " O Señor dos Aneis" ou videoxogos de ambiente máxico, gótico, medievalizante...
   

Que pode aportarme na miña vida de velocidade e inmediatez? Pode levarte a ambientes recreados con especial agarimo por un galego de mediados do século XX. Pode serenar o teu espírito ou alimentalo con contos breves, onde a inspiración e o bo dicir contan moito. Pode reconciliarte co ambiente natural e máxico da Galiza pensada e ensoñada.

V. T.

Todas as Marelas

Aínda non pasaron nin catro anos desde que apareceu a primeira Marela Tarabela (a orixinal, a impresa)  e parecen catro séculos.

A Marela obedecía ao proxecto de transformación dunha biblioteca pasiva a unha biblioteca activa. Nese sentido, cumpriu, para nós, un papel moi importante: serviu para facer visible a Biblioteca ante a comunidade docente e tamén para que nós, o Equipo de Apoio, puideramos ver o noso traballo.

Foron catro anos densos, moi densos, a por de información, formación e ferramentas que fomos descubrindo. Catro anos, catro séculos! Con todo, a Marela segue aí. Os seus obxectivos non son os mesmos que definiramos ao principio, pero segue sendo un soporte que a Biblioteca pon a disposición de quen queira utilizalo. Aí segue sendo, tamén, o símbolo dun cambio que un día quixemos dar.

Comprácenos, pois, poñela a disposición de quen queira. Aquí a está.

E agora, o meu... (Made in Galiza, de Séchu Sende)

O libro "Made in Galiza" consta dunha serie de relatos breves; en todos eles temos como tema principal a nosa lingua e o uso desta. Podemos ver que se está producindo un desuso do galego, por exemplo hai pais que falan o galego pero pola contra ensínanlles castelán aos seus fillos. A que se debe isto? A ideoloxía das novas xeracións que consideran o galego como unha lingua inferior.

Gustoume moito este libro porque fainos reflexionar sobre a nosa lingua e a súa situación: queremos que nun futuro o galego non exista? ¿Que sexa unha das moitas linguas mortas que existen? Entón, temos que reaccionar e non permitir que isto suceda.

Verónica Ledo Lançao

O meu comentario sobre "Made in Galiza"

Neste libro o autor case en todos os contos defende a nosa lingua. Desde o meu punto de vista foi un libro fácil de ler, entretido e moi bonito. No fondo, este libro tamén serve para dármonos conta do que a nosa lingua sufriu e segue sufrindo polos prexuízos que existen na xente; por exemplo, no conto no que fala do botellón móstranos o diferente tipo de pensamentos sobre a lingua: por un lado, están os que a defenden como algo seu; por outro, os que pasan do tema e, por último, e como non, os que aínda pensan que o galego é unha lingua inferior ás outras.

Á parte do tema da lingua, o autor fala doutras cousas e xoga co imposible, como no conto dos dous anciáns que falan e no que un lle di ao outro que vén dun país que non existe e a señora lle responde que ela volve á terra que sempre quixo volver. Neste conto tamén fai referencia á morriña por parte da señora.

Gustoume o libro xa que é unha maneira divertida de poder ver a importancia da nosa lingua e, incluso, da nosa paisaxe e grazas a el deime de conta de moitos desprezos que lle facemos á nosa lingua e que, como non, todos deberiamos corrixir.

Mª Teresa Lorenzo Gil

Comentario sobre "Made in Galiza"

Made in Galiza é un libro de relatos breves no cal o autor, Séchu Sende, trata os problemas da lingua galega con moita retranca e humor, como, por exemplo, no conto "Estudo sociolingüístico sobre a mocidade baixo os efectos da droga", onde clasifica cun toque de humor os adolescentes segundo o seu grao de compromiso coa lingua galega, reflectindo á vez os problemas entre galego e castelán nestas idades.

O autor fainos cavilar e formularnos preguntas, situacións, etc. das que non nos decatamos na vida cotiá; así, no relato "Madrith" sitúanos no suposto de que en España se deixase de falar o castelán, que fose substituído por outro idioma e que estivese mal visto falar a lingua castelán. Con isto trata de presentarnos a situación actual de Galiza facendo que nos choque, cousa que na vida real non nos formulamos.

Tamén nos amosa como o galego é símbolo de identidade de todos os que vivimos nesta terra; así, no conto "Unha imaxe vale máis" ensínanos como a lingua galega, simbolizada no conto co álbum de fotos, vale máis que calquera ben material, xa que a lingua é un vínculo co noso pasado.

Por todo isto, o libro gustoume, xa que se fai ameno de ler debido a súa estrutura en breves relatos e pola súa retranca.

Pablo Zobra

Podedes ver aquí o encontro que mantivemos con Séchu Sende a propósito deste libro.

LerENvenres (II): "A Arrasadeira", de Blanco Amor

No ano 65, a editorial Galaxia publicou esta pequena escolma de contos na que aparecen mostras de Castelao, Otero Pedrayo, Dieste, Blanco Amor, Fole e Cunqueiro; as ilustracións (portada, dentro e contra) son de Xohán Ledo (a quen, por certo, a editorial homenaxeu hai dous anos como merecía).

Comprou, supoño que sería el, meu pai o libro antes de que eu nacera. Unha vez nacido, aínda pasarían, supoño tamén, como uns dez anos ata que de bico nos pés sobre un taburete habería de descubrir o que agochaban as portas de arriba duns, entón, inmensos armarios-cama de cor vermella.

Había alí un ordenado caos, resto dunha vella mudanza, de moitos libros; case todos de miña nai, que para iso é de ciencias: novelas e máis novelas (vexo agora, diante de min, cousas de Somerset Maugham, Lo que el viento se llevó, Anna Karenina...) e, incluso, libros nunha lingua certamente estraña...

O que le, le de todo. E todo foi sendo lido, sen prexuízos de xénero, orixe, condición, tamaño ou lingua. Ler de todo. Cicais só un rapaz pode facer tal cousa.

E alí apareceu de súpeto, a carón de algo de Cunqueiro, Castelao, Curros, Rosalía, este libriño de letra grande e historias interesantes. Castelao (o cicais de antes aprendino del), falaba dos rezos dunha muller polos afogados no mar; Pedrayo, da custión entre o Bicho e o siñor Estebo dos Inxertes; Dieste contaba un conto de Reis; Fole falaba de lobos, para que vexásemos como traballan os lobos á xente; e Cunqueiro, do reló de area que Merlín amañou para don Felices. Estaban ben.

Pero ben, ben, ben, estaba o conto de Blanco Amor, "A Arrasadeira". E estábao porque fixo comigo o que moitos din que fai a literatura: facer vivir outras vidas, secretamente desexadas aínda que racionalmente rexeitadas. Recordo perfectamente o proxectar as personaxes sobre min mesmo e algúns dos meus compañeiros do colexio, e sentir as sensacións de Toniño de Cobas, as súas mesmas ansias de facer o que eles facían, e a frustración de nen sequera poder contar coa sua amizade para, polo menos, chegar a vivir dos seus contos o que eles vivían na realidade. E aínda que nunca cheguei a facer o que Toniño chegou a facer, quedei contento co remate do libro; aí cando un home con carabina, referíndose aos rapaces, di eso de tan bós son uns como os outros. Pensei entón, como penso agora, que se non ía, ou vou, ás arrasadeiras é, sinxelamente, porque non quero. Porque, como diría o outro, that's the question.

C.M.

O encontro con Séchu Sende

O pasado 19 de novembro, como no seu momento anunciamos, estivo na nosa biblioteca o escritor Séchu Sende para falarnos de Made in Galiza. Pero falou de máis cousas: de tantas, que pensamos que sería bo que o poideses comprobar por vós mesmos. Tendes aquí, xa que logo, dous videos que reflicten o encontro: o primeiro recolle a brillante presentación que fixo Cristina Mosteiro do autor, e o segundo as palabras deste.

Varela Buxán: un centenario, dous filmes, dúas homenaxes e case trinta anos

Conclúen hoxe, en Cercio, os actos de homenaxe a Varela Buxán, no centenario do seu nacemento. Cercio é o berce do primeiro poeta lalinense, Nun’Eanes de Cercio, e acolle no seu cemiterio os restos do dramaturgo que impulsou a primeira compañía profesional de teatro galego: A compañía gallega de comedias “Maruja Villanueva”, á que lle correspondeu a honra de estrear “Os vellos non deben de namorarse”, por expreso desexo de Castelao.

A Marela séntese culpable de non lle ter dedicado atención a este centenario e contribuír así ao desleixo co que, salvo raras excepcións, o mundo cultural e literario galego tratou e trata a Varela Buxán desde o seu regreso da Arxentina.

De todos os xeitos, dámosvos noticia de dous documentos moi especiais. Trátase de dous filmes en súper 8 producidos por DEZA, CINE POPULAR GALEGO e que agora poden ser vistos en flocos.tv.

O primeiro, Loita, é unha adaptación do Ferreiro de Santán, en cuxo guión colaborou o propio autor. O seu carácter afeccionado e os seus decididos contidos políticos ilustran, alén doutras consideracións, algunhas claves dos esforzos case anónimos da resistencia cultural durante a Transición

O segundo, Tacholas e Varela Buxán é unha peza miscelánea no que podemos atopar fragmentos dun “filme familiar” que testemuña o reencontro destes dous grandes do escena galega na Arxentina por terras dezás. Nunha segunda parte, podemos ver diversas imaxes da homenaxe tributada a Varela Buxán en Cercio,  en 1980.

LerENvenres (I): Alfanhuí.

Ando coa idea de que o venres é un bo día para visitar as miñas lecturas permanentes. Se a idea vai por riba, Alfanhuí é a adecuada para esta semana “inaugural”.

A primeira razón compartímola todos aqueles que nos alegramos do premio a Don Rafael. A segunda ten que ver coa miña biografía lectora:

Non podo precisar cando naceu a miña fascinación polas palabras, nin cando empecei a coleccionar nelas dun xeito consciente. Pola contra, podo revivir o momento preciso en que me decatei de que non abondaba con coleccionalas, senón que había que ordenalas e poñelas en relación.

Viaxo ata aquel momento: ao tedio dos interminábeis estudos no internado ao que me desterraran, ao tedio que só podía soportar grazas a aquel Senda ao que me eu agarraba como un galo de cataventos se abrazou a un tizón da fragua para non se extinguir definitivamente.

Alí estaban o galo de cataventos máis cruel e o máis vingativo dos nenos. Tratábase do primeiro capítulo de Alfanhuí que lin e relín ata case sabelo de memoria. E que lin e relín mil veces na memoria mentres observaba aos lagartos tecer, na parede da palleira de meus avós, alfabetos raros só compresibles para min. Eran os lagartos, aos que eu non me atrevín a matar, pero nos que adiviñaba as catro colores que me deberían servir para dourar os picaportes, para facer un reloxiño de area, para que miña nai tinguira os “visillos” que non tiñamos, nin eu sabía que podían ser, e, sobre todo, para eu fabricar A TINTA..., unha tinta dun ton sepia como nunca se vira, coa que eu había escribir as aventuras de Alfanhuí esquecidas polo señor Sánchez Ferlosio e que non compartiría con ninguén...

[Sígolle insistindo (levo un cuarto de século niso) aos meus colegas de Lingua Castelá que fagan do Alfanhuí a materia dun trimestre cando menos, porque sigo pensando que ante Alfanhuí non hai nin vampiros, nin nenos magos, nin nenas bruxas, nin zarapalladas mil que se poidan facer valer. Digo]

M. P.

Para vender e cantar

En liña co programa C@nt@s c@nt@s do ano pasado, tócalle este curso á Literatura de Cordel.

Tomamos o título do libro que Anxo Basterra, de Viravolta, rescatou para nós da súa ben nutrida e especializada biblioteca.

Palabras para vender y cantar: Literatura popular en la Castilla de este siglo, de Luis Díaz Viana, é un libro case fundacional no referido á rehabilitación e dignificación da (por tantos) tan deostada “literatura de cordel”.

Para abrirmos boca podemos ir botando unha ollada a dous sitios imprescindibles: á fundación Joaquín Díaz leváronnos Celsiño e Guti, ao Proxecto Ronsel chegamos da man de Pablo Carpintero.

No primeiro atoparedes unha magnifica colección dixitalizada de “aleluias”. Que extraordinario potencial pedagóxico!

No segundo, Alberto Bouzón pon á nosa disposición a súa colección de pregos de cordel. Utilizamos ese triángulo pra o desencanto dos tesouros?

Contos, cantos, queixo e viño.

Veu contar Quico Cadaval a Lalín. Contou, fixéronse as doce da noite e, cando eu pensaba que non había mellor xeito de comezar a fin de semana, vai e aparece Guti de Sanabria. Viñera porque quedara aquí con Quico.

A Guti xa o tedes visto neste blog. O caso é que, como a outra vez, tróuxome un agasallo: unha botella de viño, un queixo e un disco (La cultura oral en el parque de Sanabria y sus alrededores). Guti si que sabe! Alimento para o corpo e para o espírito, que diría o outro.

O disco comeza co “Volteo e toque festivo de Campanas” de San Martín de Castañeda (unha gloria para ouvir e para espantar as morriñas deste domingo de inverno!) e remata cunha versión do antiga peza teatral “Los bandidos de Toledo”.
Nesta última, María Álvarez (de Porto de Sanabria) púxome a pel de galiña: Narra parte dos feitos en castelán, xeralmente en romance; e fai resumos, ao tempo que dá explicacións, en galego... toda unha lección de técnicas narrativas e interpretación.

E a que viña todo isto? Vale, podería ser porque vos quero recomendar o disco (que o fago), pero sobre todo é porque coñecín a Guti grazas ás Actividades da Biblioteca. Si, esa que unhas veces nos dá tantos desgustos, pero que outras nos trae amigos dos que nin sequera oiramos falar (e non só libros).

Una recomendación: "Villa Triste", de Patrick Modiano

Para aquellos lectores que gusten de las novelas donde la descripción anímica y sentimental de los personajes y ambientes pese más que las idas y venidas de la acción, esta es su novela. Si, además, ese lector siente apego por cierta estética sesentera (niños-bien, guapos, de vida bohemia, guateques, relaciones fugaces...), encontrará aquí una horas de lectura muy agradables.

Modiano, excelente escritor francés, expresa a través del narrador-protagonista la turbadora presencia de la memoria cuando se recrea en determinados episodios de la juventud. Entre el reconocerse y no conocerse en ellos, afloran impresiones y sensaciones que se sienten como imperecederas, por más que parezcan triviales. Misterios de la vida, se podría decir, pero también lecciones de la vida: son, quizá, los momentos de una vida en absoluta libertad, como los de los protagonistas de esta novela, los que hacen que nos sintamos realmente vivos.

Pero no son personajes que vivan en un limbo completamente desconectado de la realidad: a lo largo de toda la novela se huele el miedo, precisamente, a esa realidad, aquí la terrible experiencia colonial de Francia en Argelia, resuelta en una espantosa guerra de la que esas vidas parecen querer evadirse.

En definitiva: una sensible, encantadora y sugerente novela.

Patrick Modiano, Villa Triste, Anagrama (Panorama de Narrativas), Barcelona, 2009 (original de 1975).

Cat Stevens canta... ¡¡¡en latín!!... en 1972

El responsable de la incipiente página web de nuestro centro ha encontrado una estupenda interpretación de Cat Stevens de un texto en latín. No es necesario explicar por qué merece que se le dé publicidad. Para una traducción al español, puede verse este otro vídeo.

La Vía Láctea: retrato

Axel Mellinger, un profesor de Física de la Universidad Central de Míchigan, ha elaborado un nuevo mapa de nuestra galaxia solo con su cámara de fotos. Podéis navegar con cierto detalle por ahí arriba, si pincháis aquí.

Encontro con Anxo Fariña: xoves, 29 de outubro, ás 11'30 da mañá.

O escritor e ilustre ilustrador Anxo Fariña estará este xoves no salón de actos do Instituto para falar, sobre todo, cos rapaces de 1º da ESO da súa obra Os Megatoxos, aínda que tamén terá tempo para facer algún que outro debuxo.

Se andades cerca, estades invitados.

Encontro con Séchu Sende: 19 de novembro, xoves, ás 8 da tarde

Quedounos pendente do ano pasado.

No club de lectura LeAcasa, lemos Made in Galiza. Como non fomos os únicos que tivemos a idea, o bo de Séchu non daba feito e non puido xuntarse connosco o curso anterior. Emprazámolo para o inicio deste e aquí o temos.

Se vos apetece botarlle unha visual á guía de (suxestións de) lectura que preparou a Marela, aquí a tedes.

Tamén podedes descargar algunha anterior (Casas Baratas, de Riveiro Coelho).

Tamén podedes descargar o libro dEfecto 2000: Antoloxía de poetas dos 90, o libro representativo da xeración poética á que pertence (?) Séchu.

Excursión al Parque Nacional da Peneda-Gerês

Como forma de "premiar" a unos buenos lectores y a unos buenos participantes de algunas actividades de la biblioteca, realizamos el pasado 22 de junio un viaje hasta el Parque Nacional da Peneda-Gerês. De camino, visitamos el Castro de San Cibrao de Las y el Campamento romano Aquis Querquennis. En otras ocasiones hemos recomendado libros, pero ahora queremos recomendaros encarecidamente que intentéis hacer este viaje. Tanto el castro como el campamento están en un deslumbrante estado de conservación, y el entorno natural es absolutamente fascinante. Solo estar allí, constituye en sí mismo una lección de historia, sociedad y naturaleza. En cuanto al Parque Nacional, quizá con algunas de las fotos que podéis ver a continuación podríais llegar a haceros una ligera idea de su extraordinaria belleza. De verdad, merece la pena.

Flautas de hace más de 30000 años

Tres investigadores vinculados a la Universidad de Tubinga han anunciado en Nature el descubrimiento en las cuevas alemanas de Hohle Fels de decenas de flautas pertenecientes a la cultura auriñaciense (Paleolítico Superior). Como andamos todavía impresionados por la actuación de Pablo Carpintero y por nuestra reciente visita a un castro y un campamento romanos, que muy pronto resumiremos aquí, queríamos compartir con vosotros esta interesantísima noticia relacionada con la historia y la música, que nos habla en definitiva de los orígenes de algo tan esencial en el ser humano como es la creatividad artística.

Si pincháis en la flechita del play podréis escuchar cómo suena una de esas flautas...

La muerte de Ramón María Aller Ulloa en La Vanguardia

Pues eso, una curiosidad. He aquí cómo reflejó La Vanguardia española la noticia de la muerte de don Ramón Mª Aller Ulloa (fallecido el 28 de marzo de 1966) justo al día siguiente de producirse, lo que denota la enorme relevancia de nuestro científico.

Para leer la noticia, podéis pinchar directamente sobre la imagen adjunta, y para verla en su contexto, pinchad aquí (por lo demás, no dejéis de leer el suelto de la sección "en 2 palabras" dedicado a doña Escolástica...).

Expo-Roma

O vídeo que a continuación vos amosamos reflicte o resultado do traballo desenvolvido polo alumnado de 1º de ESO dentro do Proxecto Interdisciplinar. Dirixidos pola profesora Elia Rodríguez (quen xa o curso pasado levou un proxecto similar sobre Grecia), os rapaces conseguiron erguer e presentar no vestíbulo do Centro unha réplica das máis importantes aportacións e vestixios da Civilización romana. As imaxes que podedes ver resumen moi ben a interdisciplinariedade do proxecto: plástica, elementos audiovisuais, informática, tecnoloxía, historia, arte, literatura, cine, lingua, etc., todo elo, como sempre, co apoio documental da nosa Biblioteca.

Unha recomendación: "Profundidade de campo" de Yolanda Castaño

Este XV Premio de Poesía Espiral Maior fai xustiza ao que un espera atoparse cando lle din que vai ler un libro premiado.

A última obra de Yolanda Castaño é un excelente poemario, razón de sobra para ser recomendado, pero pode ser tamén un utilísimo texto para traballar a poesía na clase, razón de máis para ser recomendado aquí. O que fai Yolanda Castaño é poetizar a angustia e o enfado dunha muller a quen o seu corpo, aínda hoxe en día, lle supón un impedimento para poder ser valorada como algo máis que un obxecto ("Cando deixo de ser flor,/molesto.") Pero a reflexión afonda tamén nos estereotipos psicolóxicos da nosa sociedade ("¿se son guapa terei / menos posibilidades de estar sóa?"), e se expresa nunha linguaxe directa e, en moitos momentos, dunha gran profundidade, como ocorre no diálogo central que a voz poética establece con Pinoccio, onde o físico, o exterior, preséntase como unha forza determinista coa que é preciso establecer unha loita sen cuartel para acadar a propia identidade.

Novedades en la biblioteca

Referencias:

Smoking is bad, ediciones Condé Nast, Madrid, 2007 (una selección de las mejores fotos aparecidas en la revista GQ en las que el acto de fumar es el protagonista; acompañadas de textos ilustrativos -y muy críticos con el hábito en cuestión- de conocidos escritores como Cabrera Infante, Fernando Savater y otros).

Jordi Sierra i Fabra, La cruz del Nilo y El quinto cristal, partes 2 y 3 de su trilogía Las hijas de las tormentas, Edebé, Barcelona, 2008 y 2009 (véase aquí la presentación de la editorial).


Alison Goodman, EÓN. El despertar del ojo del dragón, Viceversa, Barcelona, 2009 (Premio a la mejor novela de fantasía de los Aurealis Awards de 2008).

Stephen R. Lawhead, Arturo y Pendragon, partes 3 y 4 de su Ciclo Pendragon, Timun Mas, 2005 (2ªed.) y 1998 (más aventuras de esta conocida serie de novelas de fantasía y ficción histórica basadas en las leyendas artúricas).

James Kakalios, La física de los superhéroes, Ma Non Troppo (un profesor universitario demuestra, con tan sólo recurrir a las nociones más elementales del álgebra, que con más frecuencia de lo que creemos, los héroes y los villanos de los cómics se comportan de acuerdo con las leyes de la física).

Carlos G. Reigosa, A vida do outro, Xerais, Vigo, 2009 (el más reciente Premio Torrente Ballester de narrativa, sobre la influencia que tuvo en la sociedad española la llegada de la democracia).

Sharon Olds, El padre y Los muertos y los vivos, Bartleby Editores, 2004 y 2006 (poesía en edición bilingüe de una de las más renombradas escritoras estadounidenses de nuestros días).

Xornada dos Clubs de Lectura 2009

Con una perfecta organización, y con la novedad de que la jornada fue retransmitida en directo a través de Redetic (sería bueno poder acceder ahora a ello en diferido), se celebró este viernes en Santiago, en el Salón de Actos de la EGAP, la segunda Xornada dos Clubs de Lectura.

Cuatro fueron las charlas que se pudieron escuchar:

- en primer lugar, habló Mireia Manresa Potrony (profesora en la UAB); su exposición se centró en la necesidad de concienciarnos de que cualquier plan de lectura debe considerar previamente los hábitos lectores del adolescente para poder construir sobre ello de una forma racional y provechosa. Del interés de sus palabras dio buena cuenta el turno posterior de intervenciones por parte de los presentes, que apuró hasta el último segundo el tiempo disponible. Se hizo notar la preocupación de muchos compañeros por la puesta en marcha de la hora o tiempo de leer, reflejando, una vez más, las enormes diferencias que se pueden encontrar entre los distintos funcionamientos internos de los Centros.

- en segundo lugar, Rosa Aneiros expuso sus experiencias y reflexiones en relación a su participación como escritora invitada en varios clubs de lectura. Personalmente, su intervención me pareció completamente fuera de tono y de contenido: una retahíla de las típicas anécdotas humorísticas que pueden llegar a protagonizar los alumnos, aderezada con reflexiones teóricas sobre el acto de leer de una superficialidad y trivialidad bastante acentuadas.

- ya por la tarde, hablaron en primer lugar cuatro compañeros de sendos centros para exponernos sus experiencias con clubs de lectura. Como siempre que hablan los que saben, fue el tiempo más provechoso de la jornada; además, a diferencia de lo que ha pasado en otras ocasiones, más de uno tuvimos la sensación de que aquello sonaba realmente real. Fue una hora y media de múltiples ideas y sugerencias, con distintos niveles de dificultad, enormemente estimulantes para todos.

- finalmente, Mercedes Caballud y Carmen Carramiñana (por lo demás, excelentes oradoras) nos dejaron a todos con la boca abierta con su narración de sus experiencia en el desarrollo del proyecto "Leer juntos". Un ne rien va plus de los clubs de lectura que deja de manifiesto la enorme potencialidad social y cultural de esa herramienta.

[Carlos Miguez]

Entrevista dixital a Alberto Manguel

Algun/ha de vós ( tres ou catro, supoño) terá visto algún comentario meu sobre Alberto Manguel (un dos lares protectores, da miña condición de fozabibliotecas).

Hoxe sae unha entrevista dixital con el en El País (preme aquí).... e nada, que volo quería dicir e xa volo dixen.

De paso tamén podedes ler (ou reler) o seu artigo "Elogio de la lectura".

C@nt@s c@nt@s: Pablo Carpintero

O próximo 23 rematamos (por este ano) o ciclo C@nt@s c@nt@s cun concerto didáctico dun dos nosos grandes musicólogos: Pablo Carpintero Arias, investigador, intérprete e divulgador, comezou dun xeito autodidacta e xa se converteu nun dos mellores gaiteiros galegos “coma os de antes”.

Este doutor en bioloxía, en paralelo cos seus distintos traballos, dedicou xa máis da metade da súa vida a recuperar a tradición musical e os instrumentos tradicionais do país. Unha das diferenzas máis notable fronte a outros investigadores das tradicións é a súa teima divulgativa. Todo o seu traballo persoal, que son miles de horas pasadas nas estradas do país de aldea en aldea e de informador en informador, vai saíndo pouco a pouco á luz a través das gravacións, concertos didácticos, charlas e publicacións, coa finalidade de dála a coñecer e de preservala. [Moncho Faílde]

Unha recomendación: un libro e un poema de María Xosé Queizán

O pasado 17 de maio foi un bo día para mercar libros en galego, iso que tanto custa outros días...

Co pensamento sempre a medio camiño entre o placer persoal e a utilidade didáctica, unha simple ollada a Metáfora da metáfora de María Xosé Queizán (en Espiral Maior) deu con el no noso peto. Aínda que con varias dúbidas acerca das súas bondades literarias, unha vez lido resulta evidente a súa utilidade como posible texto introdutorio á poesía.

É, pois, unha recomendación: son poemas breves, sinxelos, pero tamén precisos na expresión e inxeniosos no contido, que xogan coa metáfora e a parodia de tópicos literarios para plantexar que a ficción non só vive na literatura senón tamén na realidade.

Ha muerto Rafael Conte

Desde hacía unas semanas, había desaparecido de las páginas de Babelia y algunos maliciábamos que algo malo podía estar pasando. Hoy, al llegar a la página de obituarios de El Mundo, nos hemos encontrado con el suyo, y así los peores presagios se han confirmado: Rafael Conte ha muerto.

Junto con Miguel García-Posada, Conte ha venido desempañando, y hablamos solo de los últimos 30 años, un papel esencial en la orientación literaria de muchísimos lectores, tanto desde las páginas del legendario ABC Cultural como desde el suplemento de El País.

Sobre todo y ante todo un gran lector, y de ahí su interés como crítico, sus comentarios han resultado siempre una lectura obligada para los aficionados a la buena literatura por la enorme cantidad de información literaria que ofrecen, pues a muchos le han servido de punto de partida para el conocimiento de autores y libros de calidad. Algo realmente impagable.

El desalentador panorama de la crítica literaria actual en nuestros medios de comunicación, donde cualquiera es crítico y donde uno no sabe muy bien cuál es exactamente el objetivo que tienen los suplementos culturales, permite valorar en su justa medida la labor y la capacidad de Conte, al que muchos lectores echaremos de menos por el gran servicio que siempre nos ha prestado.

Biblioteca, memoria del mundo

A punto de terminar la lectura de esa inesperada obra maestra que es Austerlitz, de W. G. Sebald, me encontré con el siguiente fragmento:

"En algún momento posterior, dijo Austerlitz, vi una vez, en un documental en blanco y negro sobre la vida interior de la Bibliothèque Nationale, cómo los mensajes neumáticos pasaban rápidamente de las salas de lectura a las estanterías, a lo largo de un sistema nervioso, por decirlo así, y cómo los investigadores, vinculados en su conjunto con el aparato de la biblioteca, formaban un ser muy complejo y en continuo desarrollo, que necesitaba alimentarse de miríadas de palabras para poder producir a su vez otras miríadas de palabras. Creo que esa película, que sólo he visto una vez pero que en mi imaginación se ha vuelto cada vez más fantástica y monstruosa, llevaba el título de Toute la mémoire du monde, y había sido hecha por Alain Resnais." (W. G. Sebald, Austerlitz, Anagrama-Compactos, n350, Barcelona, 2004 -or. 2001, trad. de Miguel Sáenz, pág. 261)

Como habríais hecho vosotros, yo también busqué ese documental de 1956. Aquí está. Ni qué decir tiene, que merece la pena. Sobre todo, viéndolo en paralelo con este otro, que protagonizaba una antigua entrada tarabelesca.

1ºFestival de animación do IES Ramón Mª Aller Ulloa

O que nesta entrada vos presentamos é unha, cremos, orixinal actividade que nos permitiu dar a coñecer entre o alumnado o mundo das curtametraxes. Ensaiada o curso pasado baixo o nome de Curtas IRMAU'08, desta volta a escrupulosidade coa que foi preparada por Seve e Sebas (a música e a plástica unidas paronomasicamente) deu como resultado un precioso libriño no que se explica o seu sentido e obxecto, e no que se poden atopar varias orientacións técnicas e didácticas.

Open publication - Free publishing - More news

Aínda que aquí mesmo vos deixamos cumprido enlace a ese libriño, para que o poidades consultar e roubar por se vos animades coa experiencia, se tivesemos que precisar o máis salientable deste 1ºFestival de animación do IES Ramón Mª Aller Ulloa é que foi unha oportunidade única para que os rapaces poidesen achegarse, críticamente, ó ámbito da creatividade audiovisual, visionando unha completa mostra de curtas de moi diversa estética e técnica, pero co nexo común da orixinalidade e a calidade artística. Toda unha morea de minutos de imaxe e son que, é ben seguro, a máis dun abriulle as billas da inspiración...

E aquí tendes as ligazóns a case tódalas curtas que formaron parte do noso Festival.

1. Animación 3D
Le foto dello scandalo, Katedra, Bozhestvo, Birthday Boy, Tadeo Jones, Delivery, Sefr Darajeh, Codehunters, Elephants Dreams, Meme le pigeons vont paradis.


2. Animación tradicional/2D

Le jeune fille et les nuages, Bookashkis, Le Corde, La revolution des crabes, The old crocodile, The Danish Poet, Histoire tragique avec fin heureuse, Isabelle au bois dormant, Lapsus, The Pearce Sisters.


3. Técnicas mixtas.

Âme noire, Hasta los huesos, Les oiseaux blancs, les oiseaux noirs, Das Rad, Fast Film, City Paradise, The Misterious Explorations of Jasper Morello, The Tale of How, 1977, Muto.


4. Panorama Galiza.

A Xuagarana, Minotauromaquia, Km. 53, A meiga chuchona, Carne de cañón, O bufón e a infanta, Garto, Leo, historia dun final, O ataque dos kriters asasinos, O pintor de ceos.


5. Pantalla "Cinema Kids".

Top Gum, Hash, Badgered, Piñata, Promesa, Tyger, KJFG nº5, Oktapodi.